Dronken achter het stuur......

In Rusland helaas een veel voorkomend verschijnsel, waarbij de politie niet of nauwelijks ingrijpt. Afgelopen week ontvingen we het bericht van onze vriend Nikolai uit Petersburg dat twee jonge kinderen van het kinderhuis in Nikolskoye, die wij supporten zijn aangereden. De chauffeur knalde daarna met zijn dronken kop tegen een boom. Wat de gevolgen van dit ongeluk zijn kun je lezen op onze blogspot van het kinderhuis.
Er is volgens Nikolai al enige jaren iets gaande in dit land. Ik laat hem even aan het woord:

"The thing that really bothers me is the cases when people get run over by drunken or just careless drivers. There is something going on in the society. I am not an expert but there is something definitely wrong with how people behave in the street and on the road. With all traditional Russian rudeness inflicted by the years of fighting for a piece of sausage, there is something else. People more and more often show lack of coordination in physical movements, demonstrate unbelievable obstinacy in doing the wrong things like driving on the red light,show outbursts of wild temper in completely inoffensive situations.. Can you imagine that in St. Petersburg there were 4000 road accidents last year and 5600 in the first 5 months of this year already. People just do not obey the rules. The guy who rear-ended us was travelling at over 100 kms an hour speed while the speed limit in the city is 60 kms an hour. There is something wrong with the poor Russian brains. I would call it a suicidal streak and something should be done about it. Yesterday I tried to call several traffic police departments on account of young motorcyclists who demonstrate stunts right on the Nevsky prospekt. Driving on one wheel at a speed over 100 kms or overspeeding up to 150 kms. And all this in the rush hour practically every day. I have been told that nothing can be done because according to the law only small fine of 100 rubles may given to them. So the police does not interfere. You would have an impression that the police are just asleep. So when Valya and I sit in the car we first pray before we drive".

Niet alleen in Pieter, maar zeker ook in Moskou waar sommigen net zo idioot rijden.

De meloenen zijn er weer!

Langs belangrijke straten, op kruispunten en vooral bij busstations staan sinds een of twee weken weer de stands met meloenen. Deze stands worden elke avond bijgevuld en voorzien van allerhande meloenen: watermeloenen (het meest), suikermeloenen en wat er verder aan soorten zijn. Wanneer je nu in deze tijd naar een verjaardag of een ander feestje gaat krijg je geheid een stuk meloen voorgeschoteld.


Приятного аппетита!

Metro in Moskou

Nog een leuk bericht in de serie ochtendrituelen van RTL. Lang leve de Moskouse Metro.

Hoewel veel Russen in mijn omgeving de Metro niet echt als hun vervoermiddel beschouwen, mag ik me graag per Metro laten vervoeren. Ook hier heb je soms last van de "Nederlandse" manier van in en uit stappen, maar er zijn ook momenten, waarop dat zeer soepeltjes verloopt.

Het enige probleem, dat ik soms met de Metro heb, is het hervinden van mijn orëntatie, waar ben ik en welke kant moet ik op. Laatst was ik met behulp van een kaartje op zoek naar een Franse boekwinkel, die Asterix en Kuifje in het Russisch verkoopt. De winkel vond ik gauw, toen ik wist vanaf welk metrostation de route stond aangegeven.

Ook is het metrostation een soort oriëntatiepunt, als je bijvoorbeeld gebruik wilt maken van een ander favoriet Moskou's vervoermiddel, de particuliere taxi, dan begin je de onderhandeling over de prijs meestal met het noemen van het Metrostation, waar je in de buurt moet zijn.

Echter na een keer gekozen te hebben voor de taxi en na twee uur geheel vast te hebben gezeten, is er aan de keuze voor de Metro haast niet te ontkomen.

Lang leve de Metro dus!

Ikonen

We waren geheel omgeven door ikonen en door wandschilderingen – alles in soorten en maten - zo bont dat geen plek zonder beeld was.

Vijf jaar geleden maakten Rineke Verheus en ik een ikonenkalender bij de ikonen-tentoonstelling in De Gang, de expositieruimte van de Doopsgezinde Gemeente aan de Grote Houtstraat in Haarlem. We leerden daar veel van – nooit had ik me zo in de Oosterse Orthodoxie verdiept – we ontdekten toen hoe de Orthodoxie de enige christelijke traditie is waarin ‘de kunst een deel van de theologie is’. Het wezen van de ikoon, volgens de Orthodoxie : ‘een afbeelding die is bekleed met de macht van de afgebeelde’. Dat realiseerden we ons toen. Nu zag ik de praktijk.

Zo vanzelfsprekend als deze omgeving was voor de vele tientallen mensen die de dienst meemaakten, met hoeveel theoretisch begrip ook van mijn kant, voor mij was het onvanzelfsprekend, ik voelde de afstand - ik weet zeker dat de voor mij indrukwekkende schoonheid van Saenredams kerkinterieurs aan hen niet besteed zou zijn - ze zouden zich daarbij ontheemd voelen, zoals de vroegere pastoor van Volendam J.Th. Hoogervorst (1920-2004) mij eens in een understatement toevertrouwde: ‘in zulk soort kerken mis ik iets’.

Zondag: naar de kerk

Zondagochtend – kouder, maar goed weer – gaan we naar de ‘dorpskerk’ van Chovrino, verstopt in het struweel, gelegen aan de Festival’naya Ulitsa. De kerk is nog niet zo oud, zij dateert uit de vroege 19^e eeuw.

Het was heel druk in de kerk - en daar stonden we temidden van vrouwen en mannen die begrepen waar het om ging – steeds weer met buigingen en kruisen makend, mee-zeggend, mee-zingend - een geloofsbelijdenis en het Onze Vader , de wierook werd ons kwistig toegezwaaid en op het Liturgiebord buiten lazen we welke teksten er op deze zondag voorgelezen werden: uit de evangeliën, uit de brieven. Het ‘Oude Testament’ was ver weg, gelukkig hoorde ik nog één Hebreeuws woord: Alleluia … Een paar vrouwen gingen met houten collecteschalen rond. De melodie van het refrein dat het koor zong bleef nog lang hangen.

Zaterdagmiddag: Nederlandse woorden in het Russisch

Al langer interesseer ik me voor etymologieën – en sinds enige tijd verzamel ik ook op bescheiden schaal etymologische woordenboeken. Reden om nu uit te kijken naar een Russisch etymologisch woordenboek. In de grootste boekwinkel van de stad, de ‘Dom Knigi’, was er behoorlijk wat keus – ik hield het bij een woordenboek met ‘vreemde woorden’ in het Russisch (1700 items), Jaap kocht een vierdelig werk van een Duitse geleerde, Max Vasmer, uit de jaren vijftig, herdrukt in 2004. Aan het eind lijsten van woorden in andere talen die in het Russische werden opgenomen, waaronder natuurlijk ook een Nederlandse opsomming. Daaruit citeert hij nu een paar mooie voorbeelden – boei, briesje en sloep, allemaal scheepvaarttermen, zoals algemeen bekend, maar ook meer: zoals borstrok, boezeroen en juffer. Het aantal woorden beslaat ruim twee bladzijden.

Het Nieuwe Maagden klooster

Zaterdag een bezoek aan Nieuwe Maagden klooster met zeer smaakvol ingerichte tentoonstelling over ikonen (restauratie-atelier) en de geschiedenis van het klooster. Zeker door deze onlangs ingerichte expositie is een bezoek aan het klooster zeer de moeite waard. Ook Noach zagen we daar uitgebeeld, in bijzonder mooie kleuren.

De Rembrandts zelf

Er zijn zes Rembrandts – drie portretten die wat in het donker hingen, verder drie andere schilderijen: Jezus drijft de wisselaars de tempel uit (in de ‘Rembrandt Bijbel’(2005) bij Marcus 10) ; dan het minder bekende schilderstuk van de ongelovige Thomas die schrikt van de wonden van de verrezen Christus (‘Rembrandt Bijbel’ (2005) bij Johannes 19/20, ten onrechte daar opgevoerd als bezit van de Hermitage in St. Petersburg!) en tenslotte het schitterende schilderij van Haman, Ahasverus en Esther, waar ieder in gedachten is. Misschien is dat wel het meest intrigerend, zoals dat ook bij het Joodse bruidje is. Ook gereproduceerd in de Rembrandt Bijbel, bij Esther 4/5, alleen bleek dat het origineel gelukkig (weer?) minder donker is dan de reproductie doet vermoeden.

Het schilderij, dat als illustratie bij deze post is geplaatst, hangt niet in Moskou. Het is wel een schilderij, dat zich in de bijzondere belangstelling van Frits mag verheugen. Daarom dit schilderij met het mysterie van de "Hebreeuwse letters" bij deze post.

Pushkin: Rembrandt ontoegankelijk in het Rembrandtjaar

Vrijdagochtend: Pushkin Museum waar ik ‘alleen maar’ de Rembrandts wilde zien – tenslotte heb ik me de laatste jaren niet voor niets laten intrigeren door zijn werk. Bij de ingang nog eens goed gekeken of de geruchten waar waren, dat de zaal, waar de Rembrandts zouden hangen, gesloten zou zijn. Van enkele zalen werd inderdaad gemeld, dat ze dicht zouden zijn, echter niet zaal 10, de zaal van de 17e eeuwse schilderkunst. Dus, kaartje gekocht en met gezwinde pas richting Rembrandt. Echter wie schetst onze verbazing - hoewel in dit land hoeft dat eigenlijk niet - de zaal is dicht, om technische redenen. Goede raad is duur, echter inmiddels door de wol geverfd, stapt Jaap op de vriendelijk gehoofddoekte ‘baboesjka’ en toont haar zijn ongenoegen, ‘veel geld betaald, vriend uit Nederland, speciaal voor Rembrandt, wil mijn geld terug…’.De ‘baboesjka’ begrijpt onze teleurstelling en ook dat is heel wat, want het kan ook zo uitpakken dat de zaalbaboesjka geen krimp geeft. Deze is echter, naar zal later blijken, de heldin van de dag, ze brengt ons naar de mevrouw, die de kaartjes knipt bij de ingang. Inmiddels valt het woord ‘specialist’, jazeker Frits is inmiddels tot ‘Rembrandtspecialist’ gebombardeerd. Ondertussen moet Frits in de zaal blijven wachten bij de dichte deur, hij krijgt daar de stoel van de zaalwacht. Jaap mag naar de centrale hal, alwaar hij zich bij de Administrator moet vervoegen. Die geeft overigens naar goed Russisch gebruik geen gehoor, ze is druk in een telefoongesprek gewikkeld, een gesprek, waarvan Jaap zich herinnert dat het al duurt sinds ons betreden van het museum. Maar gelukkig rondt ze toch na enige tijd af en luistert naar Jaaps beste Russisch. Teleurstelling, verkeerd geïnformeerd, helemaal uit Nederland…ze grijpt de telefoon, wat ze precies zegt tegen Natalya Nikolayevna is niet helemaal duidelijk, maar na het telefoongesprek geeft ze een briefje met daarop de zalen die dicht zijn. Jaap begrijpt er uit dat hij maar moet zien, een beetje teleurgesteld gaat hij terug, we moeten wachten of zoiets. Teruggekomen bij Frits, gaat ineens de deur van de zaal, waar de Rembrandts hangen open en er blijkt een verse ‘baboesjka’ te zijn opgetrommeld, die er op zal toezien, dat er niets met de schilderijen gebeurt terwijl de specialist en zijn assistent de Rembrandts aan een grondig onderzoek onderwerpen. Overigens lette ze nauwelijks op, ze is verdiept in haar boek – achteraf dachten we wat er gebeurd zou zijn als we een Rembrandt uit de lijst hadden gesneden, deze onder de arm hadden meegenomen, vriendelijk uitgeleide gedaan door de baboesjka’s, onder het luid roepen van spasiba …! We brachten geruime tijd bij de zes schilderijen door, waarover hier onder verder verslag wordt gedaan. Jaaps conclusie: Nog steeds geldt, dat bewijst dit verhaal ook maar weer, aarzel niet, het komt altijd op de een of andere manier goed, ook al denk je soms het tegendeel. Het is een heerlijk land, vergeven van regels en bureaucratie, maar ook bewoond door ‘baboesjka’s’ die soms de regels trotseren.

Het congres

In dit kader iets over de aanleiding van mijn bezoek aan Moskou: het Achtste Congres van de European Association for Jewish Studies. - met meer dan 300 deelnemers, waaronder negen uit Nederland - begon zondagavond in de Grote Synagoge van Moskou met een serie korte toespraken en een goed verzorgd buffet. Uiteraard omgeven met de nodige veiligheidsmaatregelen, hadden de protesten bij de Israelische Ambassade in Moskou niet de krant gehaald? Het congres zelf werd gehouden in zalen van het Cosmoshotel in het Noordoosten van de stad - een hotel met 1700 kamers, in eerste instantie gebouwd voor de Olympische Spelen van 1980 en vorig jaar voor de ingang voorzien van een reusachtig beeld van Charles de Gaulle - omdat de Franse eigenaar de zaak had overgenomen, zo werd on verteld.
Woensdag hield ik mijn lezing over een tentoonstelling van de Einsatzstab Reichsleiter Rosenberg, een belangrijke Nazi rooforganisatie, gehouden in Ratibor in Silezie (huidige Raciborz) in mei 1944, waarvan we ons aan de hand van het overgebleven materiaal een redelijk goed beeld kunnen vormen. Het was een expositie voor het Nazi-kader over 'de vijanden van het Duitse Rijk': Joden, Vrijmetselaars en Bosljewisten. De gelegaliseerde roof van boeken en archieven (inclusief die van de grote Joodse bibliotheken van Amsterdam) maakte de studie van de genoemde vijanden ten behoeve van Partij, Leger en Staat mogelijk en hierin vond men de rechtvaardiging van de acties.

Donderdag bezoek aan het voormalige Osobyi Arkhiv (Speciaal Archief), in het Noordwesten van de stad: het gebouw waar in begin jaren negentig de door de Duitsers en daarna door de Russen geroofde archieven uit Nederland (en van elders) ontdekt werden. Zoals bekend zijn de Nederlandse in 2002 en 2003 officieel aan Nederland overgedragen. Ondanks het feit dat het archief in juli gesloten was, kregen we - dankzij dr. Patricia Kennedy Grimsted - speciale permissie voor een bezoek, kennismaking met een van de archiefmedewerksters en inzage in enige bestanden.

Frits in Moskou

Hierboven zal in een aantal posts (auteur Frits Hoogewoud, met een enkele aanvulling van Jaap/Lucie, foto’s eveneens van de hand van Frits) verslag gedaan worden van het bezoek, veel leesplezier.

Wellicht is het ook een aansporing om deze prachtige en boeiende stad te willen gaan verkennen.
Moskou is dichter bij dan je denkt.

Ochtendspits

Klik hier voor een kijkje op de Moskouse ochtendspits

Vanmorgen was er een zeer informatief item bij het ochtendnieuws van RTL 4.
Als je goed kijkt, zie je hoe werkt. Het laat zich het best beschrijven als dringen met je auto.
Zoals mensen zich soms verdringen bij de koffie, iedere vrijgekomen ruimte benutten om sneller bij je doel te komen, zo probeert de gemniddelde Rus zich een weg door het verkeer te banen.

Verkeerstechnisch is er ook wel wat mis, invoegen en uitvoegen op vrijwel de zelfde plek, van vier naar twee rijstroken en dan weer naar vier of de allerleukste, neem de stoep.

Een ander probleem is de verplichting om bij een aanrijding op de plaats van de aanrijding te blijven staan, totdat de militsia/politie komt. Rij vooral je auto niet naar de kant van de weg om de rest van het verkeer niet te hinderen. Ook met je kokende motor of gewoon als je auto het begeeft blijf je staan waar het rijden tot stilstaan werd.

En dat elke dag weer en ook wel elke dag anders, maat twee uur is niet overdreven. Een collega, die over langere tijd zijn gemiddelde snelheid kan bijhouden, doet er bij zijn forensenverkeer gemiddeld 25 km/uur over.